Các neuron thần kinh giao tiếp với nhau thông qua các chất truyền tin hóa học gọi là chất dẫn truyền thần kinh. Các chất dẫn truyền thần kinh kiểm soát hầu như mọi thứ chúng ta làm, ảnh hưởng đến suy nghĩ và cảm xúc của chúng ta, và điều phối các hành động của chúng ta.

Neuropeptide như orexin (tên gọi khác là hypocretin) là một dạng của chất dẫn truyền thần kinh. Trong cơ thể, orexin được sản xuất ở vùng dưới đồi – ước tính có khoảng 10.000 đến 20.000 tế bào chịu trách nhiệm sản xuất orexin.

Orexin làm gì, ở đâu, như thế nào?

Giống một chị shipper hay anh giao thư, nhiệm vụ của orexin là gửi nhận thông tin giữa các vùng của não bộ và giữa não bộ với các cơ quan ngoại vi.

Nhưng những thông điệp mà orexin gửi đi sẽ tùy thuộc vào những điều kiện môi trường nhất định – và do đó mỗi kiểu môi trường sẽ quyết định một kiểu thông tin đặc thù.

Cân bằng năng lượng và chuyển hóa

Ví dụ để hỗ trợ hành vi ăn uống, các tế bào thần kinh sẽ được kích thích (hoặc ức chế) sản xuất orexin khi nhận được các tín hiệu liên quan đến cảm giác đói (hoặc no) và sự cân bằng năng lượng của cơ thể.

Một số nghiên cứu cũng chỉ ra vai trò của orexin trong việc điều chỉnh cân nặng lý tưởng. Trong đó, những người bị thiếu hụt orexin có nguy cơ cao bị rối loạn chuyển hóa, thừa cân và béo phì.

Phản ứng căng thẳng và hoạt động thể chất

Orexin rất quan trọng trong phản ứng của cơ thể với căng thẳng. Tiếp nhận tín hiệu từ môi trường, các tế bào thần kinh sản xuất orexin phản ứng với áp lực bằng cách kích thích các tế bào thần kinh khác làm tăng nhịp tim và huyết áp, giúp cơ thể chuyển từ trạng thái nghỉ ngơi sang trạng thái sẵn sàng phản ứng và di chuyển.

Trái ngược lại, tình trạng thiếu hụt orexin có liên quan đến tình trạng ít vận động và béo phì. Nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng những con chuột bị mất tế bào thần kinh sản xuất orexin thường lười vận động hơn, có quá trình chuyển hóa năng lượng chậm chạp hơn và có nhiều khả năng mắc bệnh béo phì và tiểu đường hơn, ngay cả khi chúng tiêu thụ ít calo hơn.

Điều này một lần nữa nhấn mạnh mối liên quan giữa orexin và béo phì.

Giấc ngủ và sự tỉnh táo

Một chức năng quan trọng khác của orexin là chúng giúp duy trì sự tỉnh táo – và thiếu hụt orexin đã được khẳng định là nguyên nhân gây ra chứng ngủ rũ (narcolepsy).

Các tế bào thần kinh giải phóng orexin hoạt động mạnh nhất vào ban ngày. Để giúp chúng ta tỉnh táo, các neuropeptide này kích thích các tế bào thần kinh khác giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh thúc đẩy sự tỉnh táo, chẳng hạn như dopamine, serotonin và norepinephrine.

Nếu không có đủ orexin, cơ thể sẽ khó duy trì được sự tỉnh táo và cảnh giác. Những người được chẩn đoán mắc chứng ngủ rũ loại 1 có số lượng tế bào thần kinh sản xuất orexin giảm từ 85% đến 95%. Việc mất đi các tế bào thần kinh sản xuất orexin dẫn đến các triệu chứng của chứng ngủ rũ, bao gồm buồn ngủ quá mức vào ban ngày, tê liệt khi ngủ, ảo giác và chứng tê liệt toàn thân.

Tâm trạng và chức năng nhận thức

Orexins cũng kích thích các tế bào thần kinh quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng. Hoạt động của orexin quá nhiều hoặc quá ít có liên quan đến chứng trầm cảm và các tình trạng sức khỏe tâm thần khác, chẳng hạn như lo âu, rối loạn hoảng sợ, nghiện ngập và rối loạn căng thẳng sau chấn thương.

Các neuropeptide này cũng tác động đến tâm trạng thông qua chức năng của chúng trong một phần của não gọi là hồi hải mã. Orexin thúc đẩy việc tạo ra các tế bào thần kinh mới trong hồi hải mã, điều này rất quan trọng trong việc học tập, trí nhớ và khả năng không gian. Nếu không có đủ orexin, mọi người có thể gặp vấn đề về học tập và trí nhớ.

Làm thế nào để tối ưu hoạt động của orexin

Mặc dù giới khoa học vẫn chưa hiểu hết về vai trò của orexin nhưng điều đó chỉ nhấn mạnh thêm về tầm quan trọng không thể thay thế của nó đối với sức khỏe của chúng ta. Tận dụng tốt orexin có thể mang lại cho bạn những lợi thế vượt trội trong cuộc sống – như sức khỏe, khả năng ghi nhớ, khả năng tập trung, hiệu quả làm việc và cảm giác hạnh phúc.

Nếu đó là những điều bạn mong muốn, thì dưới đây là một số cách giúp bạn cải thiện nồng độ orexin một cách hoàn toàn tự nhiên:

Ăn ít đường và carbohydrate

Khi bạn ăn đường và carbohydrate, cơ thể bạn sẽ chuyển hóa chúng thành glucose. Nghiên cứu cho thấy rằng nồng độ glucose cao sẽ ức chế việc sản xuất orexin. Bằng cách ăn ít đường và carbohydrate hơn, bạn sẽ tạo cơ hội cho cơ thể sản xuất nhiều orexin hơn, có khả năng làm tăng năng lượng hoặc thúc đẩy giảm cân.

Tập thể dục 30 phút mỗi ngày

Máu bị acid hóa có thể làm tăng nồng độ orexin. Một trong những cách dễ nhất để tăng acid hóa máu là tập thể dục! Tập thể dục 30 phút mỗi ngày rất tốt cho sức khỏe tổng thể của bạn và cũng có thể làm tăng nồng độ orexin.

Kiểm soát cân nặng

Leptin là một loại protein có thể ức chế sản xuất orexin. Vì leptin có nguồn gốc từ mô mỡ trong cơ thể bạn, nên việc giảm cân có thể làm giảm lượng leptin mà cơ thể bạn sản xuất. Hãy trao đổi với bác sĩ về cách giảm cân lành mạnh nhất cho bạn. Họ có thể cho bạn biết bạn nên tiêu thụ bao nhiêu calo mỗi ngày và loại bài tập nào là tốt nhất.

Tắm nắng

Ánh sáng mặt trời có thể giúp tăng sản xuất orexin trong cơ thể bạn một cách tự nhiên. Vì vậy hãy mở cửa sổ và dành thời gian đi dạo bên ngoài trong những thời điểm nắng nhẹ nhé.

Ngủ đủ giấc

Vùng dưới đồi là nơi chịu trách nhiệm sản xuất orexin và cũng giống như mọi cơ quan khác, nó cần bạn nghỉ ngơi đầy đủ để duy trì hiệu quả hoạt động.

Ngủ đủ từ 7-8 tiếng một đêm với người trưởng thành là điều kiện quan trọng nhất để duy trì – không chỉ não bộ – mà là toàn bộ cơ thể khỏe mạnh.

Nếu bạn đang gặp các vấn đề về giấc ngủ, hãy tham khảo viên uống Dưỡng Tâm An Định Thần Ngon Giấc của A&C Pharma!

Ăn uống có kiểm soát

Mức orexin thấp có thể gây ra những thay đổi trong cảm giác thèm ăn của bạn. Nếu bạn thấy mình luôn đói và không thể kiểm soát được lượng thức ăn mình ăn, thì mức orexin thấp có thể là nguyên nhân.

Hãy áp dụng những phương pháp ở trên để cân bằng lại nồng độ orexin và kiểm soát cơn thèm ăn của bạn.

Theo dõi trang Fanpage của chúng tôi để biết thêm thông tin về cách bạn có thể đạt được giấc ngủ ngon mỗi đêm, đồng thời bạn cũng có thể tham gia trò chuyện và nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ dược sĩ của A&C Pharma.

Nguồn Tổng hợp