Bán cầu não trái và não phải kiểm soát các chức năng khác nhau trong cơ thể. Một số người tin rằng bán cầu não trái và phải có thể quyết định tính cách và hành vi. Tuy nhiên, bằng chứng ủng hộ cho lý thuyết này còn hạn chế.
Một số người tin rằng một người thuận bán cầu não trái hoặc não phải sẽ quyết định cách họ suy nghĩ và hành xử.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá sự thật đằng sau cũng như tìm hiểu thêm về các chức năng và đặc điểm của bán cầu não trái và bán cầu não phải nhé.
Bộ não hoạt động như thế nào?
Não bộ là một cơ quan phức tạp kiểm soát mọi quá trình của cơ thể bao gồm suy nghĩ, nhận thức giác quan và hành động vật lý. Mặc dù chỉ nặng chưa đầy 1,5kg nhưng bộ não của chúng ta sở hữu tới 100 tỷ tế bào thần kinh và 100 nghìn tỷ kết nối.
Neuron là các sứ giả thông tin sử dụng xung điện và hóa học để truyền thông tin xung quanh hệ thần kinh trung ương (CNS).
Não xử lý thông tin nhận được thông qua mạng lưới tế bào thần kinh và gửi tín hiệu đến mọi bộ phận của cơ thể để kiểm soát các chức năng của cơ thể và phản ứng với các kích thích.
Bán cầu não trái và bán cầu não phải
Mỗi nửa của não bộ có các chức năng điều hành khác nhau và kiểm soát các quá trình khác nhau.
Nửa bên trái của não chủ yếu chịu trách nhiệm về lời nói và tư duy trừu tượng. Nó cũng kiểm soát bên phải của cơ thể. Trong khi đó, nửa bên phải lại chịu trách nhiệm xử lý hình ảnh, tư duy không gian và chuyển động ở bên trái của cơ thể.
Bên trái và bên phải của não kết nối với nhau thông qua các sợi thần kinh. Trong một bộ não khỏe mạnh, hai bán cầu liên tục giao tiếp và trao đổi thông tin với nhau.
Tuy nhiên, hai bên bán cầu không nhất thiết phải giao tiếp. Nếu một người bị thương khiến hai bán cầu não tách biệt, họ vẫn có thể hoạt động tương đối bình thường.
Học thuyết não trái so với não phải
Vào những năm 1960, nhà thần kinh học Roger W. Sperry cho rằng tất cả mọi người đều có một nửa bán cầu não chiếm ưu thế hơn và quyết định tính cách, suy nghĩ và hành vi của họ.
Do chức năng khác nhau của hai bán cầu não, ý tưởng rằng con người có thể có não trái và não phải là rất hấp dẫn.
Theo lý thuyết của Sperry, những người thuận não trái có nhiều ưu thế hơn trong các lĩnh vực như:
- phân tích
- logic
- chi tiết và hướng đến sự kiện
- số học
- có khả năng học hỏi bằng ngôn từ nhiều hơn
Ngược lại, thuyết này cho rằng những người não phải có nhiều khả năng:
- sáng tạo
- tư duy tự do
- có khả năng nhìn thấy bức tranh toàn cảnh
- trực quan
- có khả năng hình dung và học hỏi tốt hơn thông qua hình ảnh
Bằng chứng khoa học nói gì về học thuyết não trái – não phải?
Nghiên cứu cho thấy thuyết não trái so với não phải là không đúng. Mặc dù các phần cụ thể của não chi phối quá trình xử lý các nhiệm vụ tinh thần khác nhau, nhưng thường không có bên nào chiếm ưu thế chung.
Một nghiên cứu năm 2013 đã đánh giá hình ảnh 3 chiều của não bộ hơn 1.000 người. Họ đã đo hoạt động của bán cầu não trái và phải bằng máy quét MRI. Kết quả của họ cho thấy một người sử dụng cả hai bán cầu não và dường như không phải là bên chiếm ưu thế.
Tuy nhiên, hoạt động não của một người khác nhau tùy thuộc vào nhiệm vụ họ đang làm.
Ví dụ, một đánh giá năm 2020 cho thấy bán cầu não trái là lực chiếm ưu thế trong quá trình xử lý ngôn ngữ, mặc dù cả hai bên đều cần thiết để hiểu đầy đủ.
Chức năng và đặc điểm của từng bán cầu não
Mặc dù con người không hoàn toàn phân biệt giữa bán cầu não trái hay bán cầu não phải, nhưng vẫn có sự khác biệt trong chức năng của bán cầu não trái và bán cầu não phải.
Sự khác biệt trong chức năng của bán cầu não trái và bán cầu não phải tồn tại ở:
Cảm xúc
Mặc dù não sử dụng nhiều vùng để xử lý và tạo ra phản ứng cảm xúc, nhưng bán cầu não phải lại chiếm ưu thế trong các quá trình này. Điều này đúng với mọi cảm xúc.
Ngôn ngữ
Bán cầu não trái hoạt động tích cực hơn trong việc tạo ra lời nói so với bán cầu não phải. Ở hầu hết mọi người, hai vùng ngôn ngữ chính, được gọi là vùng Broca và vùng Wernicke, nằm ở bán cầu não trái.
Thuận tay
Người thuận tay trái và người thuận tay phải sử dụng bán cầu não trái và phải khác nhau. Ví dụ, người thuận tay trái sử dụng bán cầu não phải cho các công việc thủ công và ngược lại.
Sự bất đối xứng như thế này thậm chí có thể phát triển trước khi sinh raTrusted Source. Ví dụ, một số trẻ sơ sinh thích mút ngón tay cái bên trái hoặc bên phải ngay từ tuần thứ 15.
Ưu thế của bán cầu não giữa mọi người có khác nhau không?
Không phải não của mọi người đều hoạt động theo cùng một cách. Một số người có thể chủ yếu xử lý ngôn ngữ ở bán cầu não bên trái, trong khi những người khác có thể xử lý ở bán cầu não bên phải hoặc đối xứng trên cả hai bán cầu não.
Một nghiên cứu lớn năm 2021 phát hiện ra rằng những người thuận tay trái thường sử dụng các bán cầu não khác nhau để ghi nhớ làm việc, ngôn ngữ, thị giác và kiểm soát tay so với những người thuận tay phải.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những người thuận tay trái thường có nhiều chất xám hơn ở bán cầu não bên phải. Điều này có thể là do bán cầu não bên phải kiểm soát tay trái thuận.
Để giữ cho não của bạn minh mẫn hãy duy trì hoạt động và tham gia vào các hoạt động kích thích tinh thần có thể giúp cải thiện trí nhớ và chức năng nhận thức.
- Thiền: Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thiền chánh niệm có thể giúp làm chậm quá trình suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác.
- Tập thể dục: Nghiên cứu cho thấy tập thể dục thường xuyên có thể cải thiện trí nhớ theo giai đoạn ở người lớn tuổi.
- Ngủ: Theo một nghiên cứu năm 2020, ngủ quá ít hoặc quá nhiều có liên quan đến tình trạng suy giảm nhận thức nhanh hơn ở người lớn.
- Trò chơi kích thích: Các nghiên cứu cho thấy rằng việc thường xuyên sử dụng các câu đố số và các trò chơi kích thích trí óc khác có thể giúp cải thiện chức năng nhận thức ở những người trên 50 tuổiNguồn đáng tin cậy.
- Chế độ ăn uống: Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh là một cách đơn giản và hiệu quả để làm chậm quá trình suy giảm nhận thức do lão hóa.
Theo dõi trang Fanpage của chúng tôi để biết thêm thông tin về cách bạn có thể đạt được giấc ngủ ngon mỗi đêm, đồng thời bạn cũng có thể tham gia trò chuyện và nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ dược sĩ của A&C Pharma.
Nguồn Everyday Health