Brainrot – thối não là một thuật ngữ không chính thức, dùng để chỉ trạng thái khi một người bị ám ảnh hoặc chìm đắm quá mức vào một nội dung nào đó, đến mức ảnh hưởng đến suy nghĩ và hành vi hàng ngày của họ. Sự ám ảnh này có thể lớn đến mức khiến người đó bị rối loạn sức khỏe tâm thần.

Từ điển Oxford định nghĩa tình trạng “thối não” là “sự suy giảm được cho là về trạng thái tinh thần hoặc trí tuệ của một người, đặc biệt khi xem đó là kết quả của việc tiêu thụ quá nhiều nội dung thụ động”.

Theo Oxford, tần suất sử dụng thuật ngữ “thối não” đã tăng vọt lên 230% trong khoảng thời gian từ năm 2023 đến năm 2024, trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng về tác động của việc tiêu thụ quá mức phương tiện truyền thông xã hội và nội dung trực tuyến đối với tâm trạng và sức khỏe nhận thức của con người.

Tiến sĩ Adam Leventhal, giáo sư và giám đốc điều hành Viện Khoa học Nghiện ngập tại Đại học Nam California, cho biết: “Có một cuộc chạy đua vũ trang để phát triển nội dung và nền tảng kỹ thuật số có thể thu hút sự chú ý của mọi người và cạnh tranh trong một thị trường kỹ thuật số đã bão hòa”.

Tiến sĩ Leventhal nói thêm: “Nội dung số và nền tảng giành chiến thắng trong cuộc chạy đua vũ trang ngày càng gây nghiện”. “Chúng kéo mọi người vào ‘cơn say mê kỹ thuật số’ và liên tục tìm cách giữ chân người dùng với các dạng nội dung không lành mạnh”.

Triệu chứng của bệnh thối não là gì?

Theo tiến sĩ Laurie Ann Manwell, nhà tâm lý học và giảng viên tại Đại học Wilfrid Laurier và Đại học Guelph, thối hóa não không phải là chẩn đoán y khoa chính thức, nhưng thời gian ngồi trước màn hình không lành mạnh mà nó mô tả chắc chắn có thể dẫn đến nhiều vấn đề về nhận thức và cảm xúc.

“Thời gian sử dụng màn hình quá nhiều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự chú ý, khả năng tập trung, khả năng học tập, trí nhớ, khả năng điều hòa cảm xúc và hoạt động xã hội”.

Tiến sĩ Manwell cho biết các dấu hiệu cảnh báo suy thoái não ở mọi lứa tuổi có thể tương tự như những gì xảy ra ở người lớn tuổi đang mắc chứng suy giảm nhận thức .

Những người được coi là “thối não” thường mang các đặc điểm như:

• Bị ám ảnh: Một người mắc “brainrot” có thể liên tục suy nghĩ, nói chuyện hoặc tìm kiếm nội dung liên quan đến thứ mà họ đam mê.
• Ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày: Họ có thể bị phân tâm trong công việc hoặc học tập vì mải mê với nội dung đó.
  Sáng tạo hoặc chia sẻ nội dung liên tục: Những người này thường tham gia vào các cộng đồng trực tuyến để chia sẻ meme, fanart, fanfic hoặc phân tích sâu về chủ đề họ yêu thích.
• Ngôn ngữ bị ảnh hưởng: Họ có thể bắt đầu sử dụng các câu thoại, trích dẫn hoặc thuật ngữ liên quan đến nội dung mà họ đang “brainrot”.

Quá trình thối não xảy ra như thế nào?

Tiến sĩ Manwell cho biết tình trạng thối não có thể xảy ra khi mọi người dành quá nhiều thời gian trên nền tảng số thay vì những việc có thể thúc đẩy sức khỏe não bộ, chẳng hạn như tập thể dục, ngủ, giao lưu trong cuộc sống thực và tham gia các hoạt động thử thách trí óc.

Tình trạng có thể tệ hơn nếu ai đó có thói quen vừa giải trí vừa làm việc. Tiến sĩ Manwell cho biết: “Cách này có thể dẫn đến việc phân chia và giảm nguồn lực chú ý, dẫn đến khả năng học tập và trí nhớ kém hơn, có thể làm tăng căng thẳng và rối loạn cảm xúc khi người ta phải liên tục học lại mọi thứ”.

“Thường cũng có những tác động tương ứng lên não như giảm chất xám và chất trắng, dẫn đến suy giảm khả năng xử lý và hiệu quả”.

Ai có nguy cơ mắc bệnh thối não cao nhất?

Manwell cho biết một lý do khiến chứng thối não trở thành vấn đề lớn đối với mọi người là vì nó có thể làm suy yếu khả năng thích nghi và tạo ra các kết nối mới của não dựa trên những trải nghiệm mới, hay khả năng thích nghi và tạo ra các kết nối mới của não bộ.

Trong suốt cuộc đời, việc tham gia các hoạt động mới và học những điều mới có thể làm tăng tính dẻo của não, từ đó bảo vệ chúng ta khỏi tình trạng suy giảm nhận thức khi chúng ta già đi. Việc tiêu thụ các nội dung thụ động và vô nghĩa có tác dụng ngược lại, làm giảm khả năng quản lý hiệu quả chức năng nhận thức và hành vi của não.

Manwell cho biết trẻ em và thanh thiếu niên có nguy cơ cao nhất vì tình trạng não bị thoái hóa do dành quá nhiều thời gian cho màn hình khi còn nhỏ trong khi não vẫn đang phát triển có thể dẫn đến sức khỏe nhận thức và hành vi kém hơn trong suốt cuộc đời.

Leventhal cho biết: “Trẻ em, những người đang phát triển các đường dẫn não và các kỹ năng hỗ trợ sự chú ý liên tục, kiểm soát xung lực và điều chỉnh tâm trạng, có thể dễ bị tổn thương hơn trước những tác động này. Có thể việc sử dụng phương tiện truyền thông kỹ thuật số quá mức sẽ cản trở điều đó”.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Leventhal cho biết: “Thay đổi thói quen sử dụng phương tiện truyền thông kỹ thuật số có thể cải thiện sức khỏe”. “Nghỉ giữa giờ, giới hạn thời gian và hạn chế sử dụng một số ứng dụng không lành mạnh có thể hữu ích”.

Manwell cho biết có rất nhiều ứng dụng có thể giúp bạn theo dõi tổng thời gian sử dụng màn hình và thực hiện các giai đoạn cai nghiện kỹ thuật số để giúp bạn thoát khỏi thiết bị và tham gia vào các hoạt động trong cuộc sống thực.

Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời và bạn có thể cần phải xem xét kỹ lưỡng các thói quen hàng ngày của mình để cải thiện tâm trạng và chức năng nhận thức khi não bị suy yếu.

Manwell cho biết: “Để có sự thay đổi thực sự, chúng ta nên cân nhắc những thay đổi về lối sống có thể duy trì lâu dài, chẳng hạn như thay thế thời gian sử dụng màn hình bằng các hoạt động khác, chẳng hạn như thiền; tập thể dục; đọc sách; tham gia các nhóm xã hội trực tiếp; học các kỹ năng mới, chẳng hạn như ngôn ngữ mới hoặc nhạc cụ mới; chơi với động vật; hòa mình vào thiên nhiên – và thực hiện các hoạt động này thường xuyên”.

Nếu thiết bị điện tử là một phần quan trọng trong công việc của bạn, bạn có thể cần sáng tạo để tìm cách tránh xa máy tính và điện thoại, chẳng hạn như in tài liệu mà bạn thường đọc trực tuyến hoặc tham gia trực tiếp thay vì họp trực tuyến, Manwell khuyên. Khi bạn cần phải online, bạn nên cố gắng hết sức để tập trung vào đó, để bạn có thể hoàn thành hiệu quả nhiệm vụ trong tầm tay.

Manwell cho biết: “Việc chú tâm, tích cực tham gia và tập trung vào màn hình cũng có thể giúp bù đắp những tác động tiêu cực xảy ra khi làm nhiều việc cùng lúc”.

Theo dõi trang Fanpage của chúng tôi để biết thêm thông tin về cách bạn có thể đạt được giấc ngủ ngon mỗi đêm, đồng thời bạn cũng có thể tham gia trò chuyện và nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ dược sĩ của A&C Pharma.

Nguồn Everyday Health