Trước kia, ung thư trực tràng (một loại ung thư đường ruột) hầu như chỉ gặp ở người lớn tuổi, nhất là những người trên 65. Nhưng mấy chục năm gần đây, số người trẻ và trung niên mắc bệnh này lại tăng nhanh đến bất ngờ.

Một “thủ phạm” mới vừa được phát hiện: vi khuẩn E. coli từ thời thơ ấu.

Ai cũng có vi khuẩn E. coli trong ruột. Đa số là vi khuẩn “hiền”, thậm chí còn giúp tiêu hóa tốt hơn. Nhưng một số loại E. coli “xấu” có thể tiết ra chất độc tên là colibactin. Chất này có khả năng làm hỏng ADN trong tế bào – mà ADN chính là “bản thiết kế” cho hoạt động của cơ thể. Khi ADN bị lỗi, nguy cơ ung thư tăng lên.

Một nghiên cứu mới trên tạp chí Nature cho thấy:

• Những người trẻ (dưới 40 tuổi) mắc ung thư trực tràng thường có dấu vết ADN bất thường do colibactin nhiều hơn hẳn so với người già (trên 70 tuổi).
• Hơn nửa số ca ung thư đại tràng ở người trẻ có liên quan tới colibactin.

Điều đó có nghĩa là gì?

Rất có thể, trong 10 năm đầu đời, những đứa trẻ đã bị nhiễm loại E. coli xấu này mà không hay biết. Khi lớn lên, những tổn thương âm thầm ấy có thể dẫn tới ung thư trực tràng.

Có cách nào phát hiện ung thư trực tràng sớm không?

Hiện các nhà khoa học đang phát triển các xét nghiệm phân để tìm dấu hiệu ADN bị hỏng do colibactin. Nếu phát hiện sớm người có nguy cơ cao, có thể theo dõi và điều trị kịp thời.

Ngoài ra, họ cũng đang nghiên cứu dùng men vi sinh (probiotics) để “đuổi khéo” những loại vi khuẩn xấu ra khỏi ruột mà không làm hại những vi khuẩn tốt.

Vì sao người trẻ lại mắc bệnh nhiều hơn?

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, từ năm 1995 đến 2019, tỷ lệ ung thư đại tràng ở người Mỹ dưới 55 tuổi đã tăng gấp đôi. Nếu cứ tiếp tục thế này, đến năm 2030, ung thư trực tràng có thể trở thành nguyên nhân gây tử vong do ung thư hàng đầu ở người trẻ.

Tiến sĩ John Marshall, một chuyên gia hàng đầu về ung thư đường ruột, cảnh báo: “Hiện tượng này không phải nhất thời, và nó sẽ không tự biến mất.”

Vậy những yếu tố nào làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột?

Hiện tại, chưa có câu trả lời chính xác. Nhưng các nhà khoa học nghi ngờ các yếu tố sau:

1. Thuốc kháng sinh:
   Dùng nhiều kháng sinh có thể diệt cả vi khuẩn tốt trong ruột, tạo cơ hội cho vi khuẩn xấu như E. coli xâm chiếm.
2. Chế độ ăn uống:
   • Ăn nhiều chất béo, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn.
   • Ăn ít rau và chất xơ → không đủ “thức ăn” nuôi vi khuẩn tốt.
3. Sinh mổ và không bú mẹ:
   • Trẻ sinh mổ ít tiếp xúc với vi khuẩn có lợi từ mẹ.
   • Không bú mẹ làm giảm khả năng bảo vệ khỏi nhiễm trùng.
4. Quá sạch sẽ:
   • Trẻ em ngày nay ít tiếp xúc với đất và vi khuẩn tự nhiên → hệ vi sinh kém đa dạng.

Thông điệp quan trọng

Tiến sĩ Cathy Eng (Trung tâm Ung thư Vanderbilt-Ingram) nhấn mạnh: dù colibactin là yếu tố nguy cơ, nhưng ung thư là bệnh do nhiều nguyên nhân kết hợp. Vì thế:

• Người trẻ và bác sĩ cần để ý sớm các dấu hiệu lạ ở đường ruột.
• Xét nghiệm tầm soát (như nội soi đại tràng) là cách tốt nhất để phát hiện và loại bỏ polyp – những khối u lành có thể chuyển thành ung thư nếu không xử lý.

Theo dõi trang Fanpage của chúng tôi để biết thêm thông tin về cách bạn có thể đạt được giấc ngủ ngon mỗi đêm, đồng thời bạn cũng có thể tham gia trò chuyện và nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ dược sĩ của A&C Pharma.

Nguồn Everyday Health