Nước tăng lực là một thị trường màu mỡ cho các doanh nghiệp thực phẩm. Những đồ uống này được quảng cáo giúp bổ sung năng lượng, tăng sức chịu đựng thể chất và duy trì sự tỉnh táo về tinh thần cùng hàng tá những lợi ích khác về sức khỏe như là bổ sung vitamin, khoáng chất…. Thống kê ở Hoa Kỳ cho thấy nước tăng lực chỉ đứng sau các vitamin tổng hợp trong danh sách các sản phẩm bổ sung phổ biến nhất được ưa chuộng bởi thanh thiếu niên và thanh niên, báo cáo của Trung tâm Sức khỏe Bổ sung và Tích hợp Quốc gia (NCCIH).

Mặc dù vậy, có nhiều câu hỏi về việc liệu những đồ uống này có đúng như “lời đồn” và liệu chúng có an toàn hay không để tiêu thụ hay không?

Đồ uống bổ sung năng lượng thường chứa các mức độ caffeine khác nhau và các chất kích thích khác, và đôi khi là các thành phần ẩn bên trong mà một người tiêu dùng thông thường rất khó để nhận biết.

Khái niệm về nước tăng lực – sự mập mờ trong quy định của cơ quan quản lý

Thị trường đồ uống đóng chai ngày càng sôi động với tất cả các loại đồ uống mà con người có thể nghĩ ra được. Từ nước khoáng tới sữa, từ nước ngọt, soda tới soda ăn kiêng, từ sản phẩm chứa đường hóa học tới loại có thảo dược hay bổ sung cả nhân sâm… Khi mà người tiêu dùng ngày một chú trọng hơn tới sức khỏe thì không khó hiểu khi ngày càng nhiều sản phẩm được quảng cáo với cái nhãn là tốt cho sức khỏe/cung cấp đủ dưỡng chất.

Các loại đồ uống cung cấp năng lượng không phải là một “phát minh mới” của ngành công nghiệp thực phẩm, nhưng chúng là một trong những loại phổ biến nhất. Năm 2023, doanh số bán nước tăng lực của riêng thị trường Hoa Kỳ đã lên tới khoảng 18,5 tỷ đô la, theo Statista.

Những đồ uống này, bao gồm các thương hiệu như Monster, Bang, Rockstar và Red Bull, có xu hướng đi vào lon với bao bì kiểu dáng đẹp, nổi bật và thường được chế tạo bằng caffeine và rất nhiều thành phần khác. Mặt khác, đồ uống thể thao có thể xuất hiện kiểu dáng đẹp và có màu sắc rực rỡ, nhưng thường được đóng chai và thiết kế để thu hút người tiêu dùng tích cực hơn với các thành phần thúc đẩy hydrat hóa và thay thế chất điện phân.

Theo hệ thống phân loại của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), đồ uống thể thao được nhóm lại với các loại đồ uống khác là thực phẩm trực tuyến và tuân theo luật ghi nhãn nghiêm ngặt, trong khi nước tăng lực được coi là sản phẩm bổ sung, có nhiều quy định về nhãn và an toàn hơn.

Nhưng FDA lại cho phép các nhà sản xuất tùy ý quyết định về việc một sản phẩm là đồ uống thể thao hay nước uống bổ sung năng lượng. Không có quy trình đánh giá chính thức cho các thực hành ghi nhãn này, điều đó có nghĩa là có rất nhiều sản phẩm được bày bán có thể chứa các thành phần đáng ngờ hoặc hàm lượng vượt mức an toàn.

Có gì trong một chai nước tăng lực?

Mỗi thương hiệu có một công thức riêng cho sản phẩm của mình, nhưng để thực sự giúp người tiêu dùng “tỉnh táo và tràn đầy năng lượng” thì đều sử dụng một số loại chất kích thích, thường là caffeine. Hàm lượng có thể thay đổi rất nhiều: ví dụ, một tách cà phê 8 oz thường có 100 miligam (mg) caffeine, trong khi nước tăng lực 16 oz có thể chứa bất cứ nơi nào từ 70 đến 240 mg, theo báo cáo của NCCIH.

Nhiều loại nước uống năng lượng có chứa các chất kích thích bổ sung, bao gồm cả những chất tự nhiên được dán nhãn (nhưng không đồng nghĩa với “tốt cho sức khỏe”).

Guarana, một thành phần phổ biến trong nước tăng lực, là một chiết xuất thực vật đã được sử dụng làm chất kích thích và chứa caffeine, nhưng cũng có thể gây run rẩy, hốt hoảng, kích động, nhầm lẫn, tăng huyết áp và mất nước với liều lượng lớn, theo thư viện quốc gia của y học.

Hay Yohimbe là một thành phần phổ biến khác được thêm vào nước tăng lực. Nó xuất phát từ một cây thường xanh ở phía tây và trung tâm châu Phi và được quảng cáo là giúp tăng cường hiệu suất thể thao, giảm cân, huyết áp, v.v., nhưng thiếu những bằng chứng khoa học để khẳng định những lợi ích đó.

Đường cũng là một thành phần được các nhà sản xuất ưa chuộng – đơn giản vì chúng có nhiều năng lượng và dễ gây nghiện. Chẳng hạn, 1 lon Monster màu xanh lá cây chứa 160 mg caffeine và 54 gram (g) đường trong lon 16 oz. Hàm lượng đường đó vượt xa khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ dành cho người trưởng thành.

Quá nhiều đường có thể gây ra hậu quả tiêu cực về sức khỏe, làm gia tăng chứng viêm, suy giảm miễn dịch và có thể dẫn đến bệnh tim, béo phì, bệnh gan nhiễm mỡ và nhiều chứng bệnh mãn tính nguy hiểm khác.

Hạn chế dinh dưỡng khi sử dụng đồ uống đóng chai

Tất cả các đường bổ sung trong nước tăng lực được biết là có vấn đề đối với chế độ ăn uống lành mạnh. Nhưng một thức uống năng lượng “không đường” cũng không phải là một giải pháp tốt.

Một nghiên cứu được công bố trên BMJ vào năm 2022 cho thấy mối liên quan giữa chất làm ngọt nhân tạo, bao gồm aspartame, acesulfame kali và sucralose, và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Năm 2023, Tổ chức Y tế Thế giới đã đưa ra khuyến nghị chính thức chống lại việc sử dụng chất tạo ngọt, với lý do thiếu bằng chứng khoa học cho những tuyên bố như “tốt cho sức khỏe” hay “giúp hỗ trợ giảm cân”.

Hàm lượng vượt ngưỡng của caffeine và các chất kích thích khác được tìm thấy trong nước tăng lực cũng mang đến những ảnh hưởng tiêu cực. Do quản lý lỏng lẻo nên nhiều loại nước uống không bị bắt buộc phải ghi rõ hàm lượng từng thành phần, dẫn tới tiêu thụ quá liều caffein gây rối loạn giấc ngủ và các rối loạn thần kinh khác.

Giới hạn an toàn là bao nhiêu?

Do lượng caffeine cao và các chất kích thích khác, nước tăng lực không phải là đồ uống để uống thường xuyên. Bạn có thể uống 1 lon/tuần mà không phải quá lo lắng về các vấn đề sức khỏe.

Điều quan trọng là phải biết nếu bạn có bất kỳ tình trạng sức khỏe nào cần tránh tiêu thụ caffein quá mức hay không. Huyết áp cao, mất ngủ, lo lắng hoặc trầm cảm là một vài bệnh lý mà khi quá nhiều caffeine có thể gây hại cho chính bạn.

Ngay cả khi bạn không có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, uống quá nhiều nước tăng lực có thể gây ra vấn đề sức khỏe. Chúng bao gồm tăng nhịp tim, huyết áp cao, mất ngủ, lo lắng và các vấn đề tiêu hóa. Một số cá nhân có thể nhạy cảm hơn với caffeine có thể nhận thấy những tác dụng này ở liều thấp hơn.

Giống như đồ uống có chứa caffein khác, nước tăng lực không được khuyến nghị cho trẻ em dưới 12 tuổi, theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trong đó cũng nói rằng thanh thiếu niên nên tránh tiêu thụ chúng. Mặc dù có những cảnh báo này, nhiều nước tăng lực được bán trên thị trường cho các nhóm tuổi này.

Vì vậy cha mẹ cần chú ý và tìm hiểu kỹ xem những loại thực phẩm mà trẻ đang tiêu thụ có phù hợp với lứa tuổi của chúng hay không.

Cách để bạn duy trì năng lượng và sự tỉnh táo cả ngày

Có nhiều cách để giúp bạn duy trì năng lượng dồi dào và tỉnh táo mà không cần tới những loại nước tăng lực.

Giấc ngủ ngon là một cách như vậy. Nghỉ ngơi giúp cơ thể phục hồi và sửa chữa tất cả các thiệt hại cho cơ thể chúng ta vào ban ngày.

Tập thể dục cũng rất tốt cho cơ thể và tâm trí. Tập thể dục giúp giúp cơ thể sử dụng năng lượng hiệu quả hơn và đó cũng là một cách tuyệt vời để giúp bạn cảm thấy sung sức hơn.

Có rất nhiều hoạt động không yêu cầu thiết bị đắt tiền hoặc thậm chí rời khỏi nhà của bạn; đi bộ, squat, plank hay chống đẩy và rất nhiều hình thức vận động khác.

Nước và dinh dưỡng cũng có thể giúp bạn tăng cường năng lượng, tập trung và tăng sự tỉnh táo. Trái cây và rau quả có hàm lượng nước cao là cách tuyệt vời để hỗ trợ duy trì mức năng lượng của bạn trong ngày. Và cũng đừng quên uống đủ nước nhé.

>> Theo dõi trang Fanpage của chúng tôi để biết thêm thông tin về cách bạn có thể đạt được giấc ngủ ngon mỗi đêm, đồng thời bạn cũng có thể tham gia trò chuyện và nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ dược sĩ của A&C Pharma.

Theo Everyday Health