Thuốc an thần là một loại thuốc theo toa làm chậm hoạt động não của bạn. Chúng thường được sử dụng để điều trị các tình trạng như rối loạn giấc ngủ hay lo âu quá mức. Thuốc an thần là dược chất cần được kiểm soát – lý do bởi chúng có khả năng gây nghiện, khiến người bệnh bị lệ thuộc quá mức vào thuốc và chúng cũng có thể gây ra những ảnh hưởng lâu dài tới sức khỏe nếu sử dụng không đúng khuyến nghị.

Cơ chế tác động của thuốc an thần

Thuốc an thần hoạt động bằng cách sửa đổi một số thông tin liên lạc thần kinh trong hệ thống thần kinh trung ương (CNS) đến não của bạn. Bằng cách làm chậm và giảm tín hiệu truyền tới não bộ, chúng khiến người bệnh có cảm giác thư giãn tạm thời.

Cụ thể, thuốc an thần làm cho chất dẫn truyền thần kinh có tên là axit gamma-aminobutyric (GABA) hoạt động quá giờ. GABA chịu trách nhiệm làm chậm bộ não của bạn. Bằng cách nâng cao mức độ hoạt động của nó trong CNS, thuốc an thần cho phép GABA tạo ra tác động mạnh mẽ hơn nhiều đối với hoạt động não bộ của bạn.

Tác dụng phụ của thuốc an thần

Do cơ chế tác động trực tiếp vào hệ thần kinh trung ương, nên huốc an thần có thể có cả tác dụng phụ ngắn hạn và dài hạn.

Một số tác dụng phụ ngay lập tức bạn có thể nhận thấy bao gồm:

• buồn ngủ
• chóng mặt
• mờ mắt
• thời gian phản ứng chậm hơn với những thứ xung quanh bạn (phản xạ kém)
• thở chậm hơn
• gặp khó khăn trong việc tập trung hoặc suy nghĩ (suy giảm nhận thức)
• nói chậm hơn hoặc nói lắp bắp (suy giảm khả năng ngôn ngữ)

Sử dụng thuốc an thần lâu dài có thể dẫn đến các tác dụng phụ sau:

• thường xuyên quên hoặc mất trí nhớ ngắn hạn (chứng mất trí nhớ)
• các triệu chứng trầm cảm, chẳng hạn như mệt mỏi, cảm giác tuyệt vọng hoặc có ý định tự tử
• rối loạn sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như lo âu kéo dài
• rối loạn chức năng gan hoặc suy gan do tổn thương mô hoặc quá liều
• phát triển sự phụ thuộc vào thuốc an thần có thể dẫn đến các tác dụng phụ hoặc triệu chứng cai nghiện không thể đảo ngược, đặc biệt nếu bạn ngừng sử dụng chúng đột ngột

Phụ thuộc và nghiện

Tình trạng lệ thuộc phát triển khi cơ thể bạn trở nên phụ thuộc về thể chất vào thuốc an thần và không thể hoạt động bình thường nếu không có nó.

Dấu hiệu phụ thuộc

Bạn có thể đang bị phụ thuộc nếu thấy mình dùng chúng thường xuyên và cảm thấy không thể ngừng dùng chúng. Điều này có thể đặc biệt rõ ràng nếu bạn vượt quá liều lượng quy định hoặc lượng an toàn.

Sự phụ thuộc cũng trở nên rõ ràng khi bạn cần một liều lượng cao hơn để đạt được hiệu quả tương tự. Điều này có nghĩa là cơ thể bạn đã quen với thuốc và cần nhiều hơn để đạt được hiệu quả mong muốn.

Triệu chứng cai nghiện

Sự phụ thuộc có xu hướng trở nên rõ ràng nhất nếu bạn gặp phải các triệu chứng cai nghiện. Điều này xảy ra khi cơ thể bạn phản ứng với việc không có thuốc an thần với các triệu chứng khó chịu hoặc đau đớn về thể chất và tinh thần.

Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• căng thẳng hay cảm giác lo âu quá mức mà không vì một lý do cụ thể nào
• cáu gắt
• không thể ngủ

Trong một số trường hợp, bạn có thể bị ốm hoặc bị co giật nếu cơ thể bạn đã quen với lượng lớn thuốc an thần và trở nên “nguội lạnh” mà không chịu cai thuốc.

Sự phụ thuộc phát triển tùy thuộc vào khả năng chịu đựng của cơ thể bạn đối với thuốc. Nó có thể xảy ra trong vài tháng hoặc nhanh nhất là vài tuần hoặc ít hơn.

Người lớn tuổi có thể nhạy cảm hơn với một số loại thuốc an thần, chẳng hạn như thuốc benzodiazepin, hơn những người trẻ tuổi.

Nhận biết các triệu chứng phụ thuộc và cai nghiện

Sự phụ thuộc có thể khó nhận ra. Triệu chứng rõ ràng nhất là bạn không thể ngừng nghĩ đến việc dừng thuốc.

Điều này có thể rõ ràng hơn khi bạn bắt buộc nghĩ về thuốc khi có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến tình trạng mà bạn đang sử dụng thuốc để điều trị và nghĩ rằng sử dụng thuốc là cách duy nhất bạn có thể đối phó với nó.

Ví dụ: Những người bị mất ngủ và đã quen với việc phải sử dụng thuốc an thần để gây ngủ. Trong vô thức họ luôn tự khẳng định rằng nếu không có thuốc thì sẽ không thể ngủ được.

Trong những trường hợp này, hành vi và tâm trạng của bạn có thể thay đổi ngay lập tức (thường là tiêu cực) và cơ thể bạn phản ứng theo cách đòi hỏi phải sử dụng thuốc ngay.

Thuốc an thần rất dễ gây nghiện, một phần do tâm lý chủ quan của mọi người khi nghĩ rằng đây là thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, cần phải nhìn nhận thẳng thắn rằng thuốc an thần chỉ làm giảm các triệu chứng tạm thời của bệnh ( giảm lo âu, chữa mất ngủ tạm thời…) chứ không điều trị được căn nguyên sâu xa của bệnh. Vì vậy, người bệnh cần được giám sát bởi bác sĩ hoặc dược sĩ có chuyên môn khi sử dụng thuốc an thần vì bất kỳ một mục đích nào.

Các lưu ý khác

Ngay cả khi bạn đang dùng một lượng nhỏ thuốc an thần theo chỉ định của bác sĩ, bạn vẫn có thể cẩn thận hơn để đảm bảo an toàn:

• Tránh uống rượu. Rượu cũng hoạt động giống như thuốc an thần, vì vậy uống rượu và uống thuốc an thần cùng lúc có thể gây ra các tác dụng phụ và dẫn đến các triệu chứng nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng, chẳng hạn như bất tỉnh hoặc ngừng thở.
• Không trộn lẫn thuốc an thần với nhau hoặc với các loại thuốc khác có tác dụng tương tự. Trộn các loại thuốc an thần với nhau hoặc dùng chúng với các loại thuốc khác gây buồn ngủ, chẳng hạn như thuốc kháng histamine, có thể dẫn đến các tác dụng phụ có hại, thậm chí là quá liều.Không dùng thuốc an thần khi mang thai mà không hỏi ý kiến ​​bác sĩ. Thuốc an thần ở liều lượng cao có thể gây hại cho thai nhi trừ khi được dùng trong môi trường y tế có kiểm soát.
• Không sử dụng cần sa hay các chất gây nghiên khác: các chất này thực sự có thể làm giảm tác dụng của thuốc an thần, đặc biệt là thuốc dùng để gây mê. Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy những người sử dụng cần sa cần liều lượng thuốc an thần cao hơn để có tác dụng tương tự như liều lượng thông thường đối với người không sử dụng cần sa.

Lựa chọn thay thế cho thuốc an thần

Nếu bạn lo lắng về việc phát triển sự phụ thuộc vào thuốc an thần, hãy nói chuyện với bác sĩ về các lựa chọn thay thế.

Thuốc chống trầm cảm, như SSRI, có thể giúp điều trị rối loạn lo âu hoặc hoảng loạn. Các kỹ thuật giảm căng thẳng cũng có thể hữu ích, chẳng hạn như:

• Tập thể dục
• Thiền
• Sử dụng liệu pháp mùi hương với các loại tinh dầu (đặc biệt là hoa oải hương)
• Thực hành vệ sinh giấc ngủ tốt là một công cụ khác giúp kiểm soát chứng rối loạn giấc ngủ. Đi ngủ và thức dậy cùng một lúc (ngay cả trong những ngày nghỉ của bạn) và không sử dụng thiết bị điện tử gần giờ đi ngủ. Dưới đây là 15 lời khuyên khác để ngủ ngon vào ban đêm.

Ngoài ra, bạn nên ưu tiên sử dụng các loại thảo dược hoặc các sản phẩm làm từ 100% thảo dược như Dưỡng Tâm An – Định Thần Ngon Giấc. Các sản phẩm như vậy không chỉ giúp bạn cải thiện tâm trạng, giảm lo âu căng thẳng và còn hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp bạn có được một sức khỏe tinh thần lành mạnh hơn.

>>> Theo dõi trang Fanpage của chúng tôi để biết thêm thông tin về cách bạn có thể đạt được giấc ngủ ngon mỗi đêm, đồng thời bạn cũng có thể tham gia trò chuyện và nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ dược sĩ của A&C Pharma.