Ánh sáng từ màn hình điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy tính được cho là gây rối loạn nhịp sinh học tự nhiên của chúng ta. Nhưng một nghiên cứu mới được công bố vào tháng trước trên tạp chí Nature cho thấy cái gọi là ánh sáng xanh – loại ánh sáng phát ra từ các thiết bị này – có thể không gây hại như điều mà các trước đây khoa học từng khẳng định.

Ánh sáng ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào?

Mắt người chuyển đổi ánh sáng thành xung điện thông qua một loạt tế bào hình nón, hình que và “cái gọi là tế bào hạch võng mạc nhạy cảm với ánh sáng” (ipRGCs). Ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị như điện thoại thông minh và máy tính bảng, là một dạng ánh sáng có bước sóng ngắn và được chuyển đổi thành màu xanh lam bởi các tế bào hình nón phản ứng với ánh sáng chói; tế bào hình que chỉ hoạt động trong điều kiện ánh sáng yếu và không phân biệt được màu sắc.

Các tế bào ipRGC trong mắt nhận thông tin về cường độ ánh sáng thay vì màu sắc và chúng cũng kiểm soát nhịp sinh học đều đặn. Sắc tố quang melanopsin, được biểu hiện bởi ipRGC, giúp điều chỉnh sự ức chế melatonin vào ban đêm. Các tế bào hình nón gửi thông tin tới ipRGCS, điều này cho thấy màu sắc của ánh sáng có thể ảnh hưởng đến nhịp sinh học và khả năng chìm vào giấc ngủ hoặc duy trì giấc ngủ của một người.

Một nghiên cứu năm 2019 cho rằng “tiếp xúc với ánh sáng không đúng lúc” – cụ thể là ánh sáng nhân tạo từ các thiết bị chúng ta sử dụng suốt cả ngày – có thể gây ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ và sức khỏe. Nhưng theo tiến sĩ Alexander Solomon, bác sĩ nhãn khoa thần kinh phẫu thuật tại Viện khoa học thần kinh Thái Bình Dương, quá trình mà bộ não của chúng ta sử dụng để điều chỉnh nhịp sinh học bên trong khá phức tạp.

“Có một ‘đồng hồ’ chính được thiết lập bởi các tế bào melanopsin này (một lần nữa, chúng vẫn nhạy cảm nhất với ánh sáng xanh) nhưng các hoạt động khác như thời gian ăn và tập thể dục cũng có thể phản hồi lại đồng hồ chính đó.”

Vì vậy, các nhà nghiên cứu của Đại học Basel và Đại học Kỹ thuật Munich đã làm một thí nghiệm nhỏ mang tên “tác động của những thay đổi màu xanh-vàng đã được hiệu chỉnh trong ánh sáng lên đồng hồ sinh học của con người”. Các nhà nghiên cứu đã cho 16 đối tượng tiếp xúc với ba loại ánh sáng khác nhau trong một giờ trước khi họ đi ngủ vào ban đêm.

Sau khi sử dụng ánh sáng điều khiển/nền màu xanh lam mờ, vàng và trắng không đổi, các tác giả nghiên cứu xác định rằng “không có bằng chứng thuyết phục nào về tác động của những thay đổi thay thế im lặng đã được hiệu chỉnh trong màu ánh sáng dọc theo trục xanh lam-vàng trên đồng hồ sinh học của con người.”

Bản thân ánh sáng có thể là tác nhân gây rối loạn giấc ngủ của con người, nhưng có lẽ không theo cách mà các thiết bị hiện đại có thể thấy trong những năm gần đây.

Bạn có nên tránh ánh sáng xanh trước khi đi ngủ?

Tiến sĩ Solomon cho biết những phát hiện của nghiên cứu không có nghĩa là mọi người có thể thoải mái sử dụng điện thoại trước khi đi ngủ mà không cần phải lo lắng gì. Solomon chỉ ra rằng nghiên cứu này có thể không phản ánh cách hầu hết mọi người tương tác với ánh sáng nói chung.

Solomon cho biết: “Nghiên cứu này đã thiết kế đặc biệt việc tiếp xúc với ánh sáng… để tránh kích hoạt tế bào nhạy cảm với ánh sáng trong mắt chúng ta, được biết là chịu trách nhiệm thiết lập lại nhịp sinh học của chúng ta, vốn không phù hợp với môi trường ánh sáng trong thế giới thực”.

“Tế bào này nhạy cảm với ánh sáng xanh, vì vậy nói rằng ánh sáng xanh không có nhiều vai trò là không đúng. Nó chỉ đơn giản nói rằng ánh sáng vàng rực có thể ảnh hưởng đến mọi thứ giống như ánh sáng xanh mờ.”

“Tôi nghĩ nếu một người gặp khó khăn khi thường xuyên ngủ và thức dậy vào thời gian cố định cần thiết cho lối sống của họ, thì một thay đổi có thể là sử dụng kính chặn ánh sáng xanh hoặc cài đặt màn hình/điện thoại tương tự, nhưng cũng là để giảm mức độ tiếp xúc tổng thể với ánh sáng.” – ông kết luận.

Còn theo tiến sĩ Keiland Cooper, nhà khoa học thần kinh tại Đại học California, thì nghiên cứu này chỉ mang tính chất tham khảo và nó có nghĩa là cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ về cách các thiết bị này ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta.

Cooper cho biết: “Mặc dù một nghiên cứu riêng lẻ hiếm khi có kết luận chính xác, nhưng điểm mấu chốt của nghiên cứu hiện tại là cần phải làm nhiều việc hơn để xác định rõ hơn những khía cạnh nào của màn hình vào ban đêm tác động tiêu cực đến giấc ngủ của chúng ta”.

“Hiểu được cơ chế chính xác của màn hình đối với chức năng thần kinh của chúng ta là rất quan trọng vì nó sẽ giúp thông báo cho các nhà thiết kế và sản xuất thiết bị về những khía cạnh nào của màn hình có thể được tăng cường để hỗ trợ người dùng ngủ và giảm thiểu tác dụng phụ khi sử dụng thiết bị của chúng tôi.”

Làm thế nào bạn có thể ngủ ngon hơn?

Nhiều thiết bị có cài đặt ánh sáng yếu có thể làm giảm độ sáng của ánh sáng và kính chặn ánh sáng xanh có thể làm giảm lượng sóng tần số ngắn mà một người tiếp xúc trước khi đi ngủ. Nhưng Solomon đã chỉ ra rằng sự tương phản rõ rệt khi tiếp xúc với ánh sáng – và cường độ ánh sáng đó – cuối cùng có thể là yếu tố thúc đẩy cách hệ thống của chúng ta xác định lịch trình và tính đều đặn của giấc ngủ.

Tuy nhiên cũng còn nhiều yếu tố khác góp phần gây khó ngủ và việc gặp chuyên gia về giấc ngủ có thể hữu ích trước khi quy nó cho một yếu tố duy nhất như tiếp xúc với ánh sáng.

Cooper cho biết: “Mặc dù việc giảm cường độ ánh sáng có thể hữu ích nhưng được khuyến nghị qua vô số nghiên cứu rằng cách vệ sinh giấc ngủ lý tưởng trước khi đi ngủ là tránh chúng hoàn toàn”.

>> Theo dõi trang Fanpage của chúng tôi để biết thêm thông tin về cách bạn có thể đạt được giấc ngủ ngon mỗi đêm, đồng thời bạn cũng có thể tham gia trò chuyện và nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ dược sĩ của A&C Pharma.

Nguồn Healthline